زندگی نامه مشاهیر جهان

محمود حسابي
محمود حسابي فرزند عباس معزالسلطنه درسال 1281 هجري شمسي درتهران
متولد شد . او درسن چهارساگي كه سفارت ايران دربغداد به پدربزرگ وي
واگذار گرديد، به همراه خانواده به آن شهر رفت . پس از دو سال اقامت
دربغداد به همراه خانواده به دمشق وپس ازيك سال به ش هر بيروت عزيمت
نمود.
حسابي درسن 7 سالگي دريك مدرسه ي فرانسوي دربيروت به طور شبانه
روزي شمغول تحصيل شد و تحصيلات ابتدايي را درهمان مدرسه به پايان
رسانيد . با آغاز دوره ي متوسطه كه مقارن با شروع جنگ جهاني بود مدسه ي
فرانسويان دربيروت تعطيل شد واز آن پس در من زل ازيك معلم خصوصي درس
گرفت واز مادر زبان فارسي آموخت و از جمله قرآن ، گلستان و بوستان سعدي
ت قائم مقام فراهاني را مطالعه نمود . وي پس از دوسال Ĥ ، غزليات حافظ ومنش
براي ادامه تحصيل به مدرسه ي آمريكايي بيروت وارد شد .ابتدا به دليل عدم
آشنايي به زبان انگليسي ، وي رادركلاس اول ابتدايي ثبت نام كردند ولي
درآخر سال تحصيلي ، زبان انگليسي را به خوبي فراگرفت ودر امتحانات
عمومي مدرسه شركت و مربيانش پذيرفتند كه به كلاس پنجم ارتقا يابد .پس از
آن در كالج آمريكايي بيروت ثبت نام كرد .
حسابي پس از اتمام كالج موفق شد تحصيلا ت عالي را شروع كند . او در سال
1299 ليسانس علوم ادبيات خود را از آنجا دريافت كرد ، سپس در دانشكده ي
بيروت به تحصيل مشغول شد ومدرك مهندسي راه و ساختمان خودرا از آن
مدرسه درسال 1301 دريافت كرد .وي همچنين به تحصيل علوم پزشكي ونجوم
ورياضي دردانشگاه آمريكايي بي روت پرداخت ودررشته هاي زيست شناسي
وبرق به تحصيل مشغول شد.
حسابي در سال 1305 درمدرسه ي عالي معدن درپاريس مدرك خودرا
دريافت كرد و درسال 1306 دكتراي فيزيك خودرا ازدانشگاه سوربن پاريس
اخذنمود .
حسابي درابتدا دروزارت فوايد عامه استخدام گرديد ، سپس در دوران نخ ست
وزيري دكتر مصدق رييس هيئت مديره ي شركت نفت گرديد .از جمله مشاغل
ديگري كه دكتر حسابي به آن اشتغال داشت عبارتند از : رياست دانشگاه فني ،
رياست دانشگاه علوم ، مديرعامل شركت نفت ايران ، وزير فرهنگ دردولت
دكتر مصدق ، عضو دائمي شوراي اتمي شيكاگو ، عضو آكادمي ع لوم نيويورك ،
عضو شوراي عالي فرهنگ، عضو انجمن اصطلاحات علمي ، رييس انجمن
پژوهش فضايي ايران ورييس انجمن ژئوفيزيك ايران .
از فعاليتهاي ديگر دكتر حسابي ميتوان موارد زير را ذكر نمود : نقشه كشي
ونقشه برداري راه هاي ساحلي ايران ميان بنادر خليج فارس از بوشهر تا
بندرلنگه درسال 1307 تهيه ي نقشه ي راه تهران به شمشك ، نصب وراه اندازي
اولين دستگاه راديولوژي ، شروع واژه گزيني علمي ، تعيين ساعت ايران .
حسابي علاوه بر كسب دانش در شاخه ي علوم عملي، بازبانهاي فرانسوي ،
انگليسي ، آلماني وعربي آشنايي ونسبت به زبانهاي سانسكر يت، يوناني ، لاتين
، پهلوي ، اوستا، تركي و ايتاليايي اشراف داشت .
حسابي تنها شاگرد ايراني پرفسور آلبرت انيشتين بود . دكتر حسابي مطالعات
علمي خود را در كنار دانشمنداني نظير شرودينگر ، بورن ، فرمي و چند
فيزيكدان ديگر و تبادل نظر با برتراندراسل وآندره ژيد در دانشگاههاي جهان
دنبال نمود .
دكتر محمود حسابي تا سن نود سالگي به كار تدريس در مدرسه ي وزارت راه ،
دانشكده ي فني ، دانشكده ي علوم و چندين دانشگاه درخارج از كشور
پرداخت . وي عمر پربركت خودرا صرف خدمات ارزنده ي علمي و فرهنگي در
سطح جهان كرد ودر انتقال علوم جديد به كشور سهم عمده اي داشت . ايشان
در تربيت استادان ، مربيان ودانش پزوهان رشته ي فيزيك و تاسيس دانشكده
ها و مراكز پژوهشي درايران نقش موسس ومعلم را ايفا نمود
پرفسور محمود حسابي در 12 شهريور سال 1371 هنگام معالجه ي بيماري قلب
در بيمارستان دانشگاه ژنو به درود حيات گفت .
برخي از آثار پرفسور حسابي عبارتند از :
*حساسيت سلول هاي فتوالكتريك
*رساله ي راه ما (به زبان فرانسه )
*نام هاي ايراني
*فيزيك جديد و فلسفه ي ايران باستان
*ديدگاني فيزيك
*الكترو ديناميك
*نگره ي كاهنربايي
*فيزيك حالت جامد
*ديدگاني كوانتيك
*دارالفنون امريكايي بيروت

##@بهاران@##...